Międzynarodowy Dzień Walki z Nowotworami Dziecięcymi

W przypadku nowotworów krwi, gdy leczenie nie przynosi efektów, często jedyną szansą na powrót dziecka do zdrowia jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych z krwi obwodowej lub szpiku kostnego od dawcy niespokrewnionego. To, jak ważni są potencjalni dawcy szpiku, pokazują statystyki. Tylko 25 proc. pacjentów wymagających przeszczepienia znajduje dawcę w rodzinie. Pozostałe 75 proc. chorych potrzebuje pomocy „bliźniaka genetycznego”.

Białaczka jest najczęściej występującym rodzajem nowotworu układu krwiotwórczego wieku dziecięcego. Może przybrać postać przewlekłą lub ostrą i to właśnie ostra białaczka stanowi większość zachorowań wśród dzieci. Najczęściej diagnozuje się małych pacjentów pomiędzy drugim a piątym rokiem życia. Przyczyny choroby nie są do końca poznane, dlatego o białaczce mówi się, że to choroba niezawiniona.

- Często spotykam się z tym, że rodzice, którzy słyszą diagnozę swojego dziecka, zadają mi pytania: „W którym miejscu popełniliśmy błąd?”, „Gdzie doszło do zaniedbania z naszej strony”? Oczywiście te wszystkie pytania są absolutnie zrozumiałe, bo gdy z tak ciężką chorobą musi walczyć dziecko, każdy chciałby znać przyczynę. A w tej sytuacji nikt nie zawinił, bo patofizjologia rozwoju białaczki nie jest do końca poznana. Wpływ mogą mieć pewne czynniki genetyczne, czasami może środowiskowe. Dlatego o białaczce mówimy, że jest chorobą „niezawinioną”- tłumaczy prof. dr hab. n. med. Krzysztof Kałwak z Ponadregionalnego Centrum Onkologii Dziecięcej „Przylądek Nadziei”.

Jakie objawy może dawać białaczka?

Białaczka rozwija się u dzieci bardzo szybko, dlatego wczesne wykrycie choroby jest niezwykle ważne. Początkowe objawy są zróżnicowane i często przypominają zwykłą infekcję. Wśród najczęstszych symptomów choroby wymienia się: bóle głowy i kończyn, stany podgorączkowe, bladość skóry, apatię i senność, nawracające infekcje, powiększone węzły chłonne, powiększoną śledzionę oraz wątrobę, nieprawidłowe wyniki badań krwi (obniżona liczba erytrocytów i trombocytów, podwyższona liczba leukocytów).

Dawcy szpiku dla małych pacjentów

Często w procesie leczenia białaczki niezbędna jest transplantacja komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego. Dzieje się tak w przypadku, gdy choroba ma agresywny przebieg, nie reaguje na zastosowane leczenie – chemioterapię i radioterapię lub w sytuacji, gdy białaczka nawraca.

- Około 85 proc. dzieci leczy się chemioterapią konwencjonalną. U około 15-20 proc. małych pacjentów dochodzi do wznowy choroby. Wówczas, przy pierwszej wznowie, leczeniem z wyboru jest przeszczepienie szpiku bądź krwiotwórczych komórek z krwi obwodowej od zgodnego dawcy- wyjaśnia prof. Krzysztof Kałwak.

Warto pamiętać, że nowotwory dziecięce różnią się od nowotworów osób dorosłych. Badania wykazują, że nie dyskryminują pod względem płci, rasy, warunków socjoekonomicznych czy miejsca zamieszkania. Nie ma zaleceń profilaktycznych, dzięki którym możemy uchronić dziecko przed zachorowaniem. Dlatego tak ważna jest czujność zarówno rodziców jak i lekarzy.

Nowotwory u małych pacjentów stanowią trzecią co do częstości przyczynę zgonów dzieci powyżej pierwszego roku życia, zaraz po wypadkach i urazach. Jednocześnie, mimo stosunkowo rzadkiego występowania i systematycznej poprawy wyników terapii, są najczęstszą przyczyną zgonów dzieci z powodów chorobowych. Zapadalność na nowotwory u dzieci to 110-145/1 milion, a rocznie w Polsce stawia się około 1100-1200 nowych rozpoznań.