historia

10 lutego 1940 roku setki mieszkańców Podgórza, Wygody, Kraski i innych miejscowości wokół Łomży obudziło gwałtowne łomotanie do drzwi. Sowieckie władze zarządziły na ten dzień pierwsze masowe aresztowania i wywózkę w głąb ZSRR, przede wszystkim na Syberie i do Kazachstanu. W 80. rocznicę dramatu w bibliotece gminy Łomża w Podgórzu odbyła się uroczystość z udziałem m. in. grupy ocalonych z "nieludzkiej ziemi".

W parafii pw. św. Andrzeja Boboli w Łomży odbyła się konferencja „Andrzej Bobola – człowiek Podlasia”. Głównym organizatorem wydarzenia był Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.

Nie zdołamy zapewne obliczyć ile lat normalnego rozwoju straciła Polska licząc od 13 grudnia 1981 roku. Pewnie bardziej możliwe stałoby się oszacowane ilu ludziom załamało się życie, ilu musiało kraj opuścić, ilu straciło nadzieję... Przypominamy materiał, który przygotowała Danuta Bzura z łomżyńskiego oddziału Archiwum Państwowego. Cały, wraz z fotokopiami licznych dokumentów, można znaleźć pod internetowym adresem: http://www.bialystok.ap.gov.pl/art,46,stan-wojenny-w-lomzynskim

To historia jak z greckiej tragedii, gdy bohater staje przed decyzją o wadze życia i śmierci, ale wie z góry, że żadna nie będzie dobra– uważa Dariusz Syrnicki, badacz historii, odkrywca skazywanych na zapomnienie postaci i wydarzeń z czasów wojny i instalowania w Polsce reżimu stalinowskiego. Wydarzenia z początku grudnia 1949 roku powinny być tematem prac historycznych, literatury i filmu, ale nie są, bo rozegrały się w niewielkiej wsi Mężenin koło Śniadowa i nie mogły odwrócić biegu wielkiej historii.

„Drzewo Wolności trzeba podlewać od czasu do czasu krwią patriotów i tyranów”. Słowa Thomasa Jeffersona, jednego z pierwszych prezydentów Stanów Zjednoczonych Ameryki (choć czasami przypisywane Abrahamowi Lincolnowi) 11 listopada, w polskim Dniu Niepodległości, brzmią przejmująco. W Łomży w sposób szczególny.

Za każdego żandarma niemieckiego 100 Polaków. Taką cenę w lipcu 1944 roku zapłacili mieszkańcy Turośli i pobliskich wsi za akcję partyzantów, którzy odbili 11 Polaków przewożonych do obozów koncentracyjnych. W jednej chwili z niewielkiej społeczności zniknęło 400 mężczyzn. To rana, o której mieszkańcy zachowują żywą pamięć, mimo upływu lat.

Las Giełczyński był świadkiem największych zbrodni, jakich na Ziemi Łomżyńskiej dokonali w latach 1941-1944 niemieccy okupanci. Historyk Zdzisław Sędziak pisał: „Czym Palmiry dla Warszawy, tym dla Łomży powinien być Las Giełczyński, gdzie każde zagłębienie i każde wzniesienie może kryć prochy pomordowanych”.

Dyrektor Beata Sejnowska-Runo i cała społeczność Szkoły Podstawowej w Jeziorku zaprasza na wieczornicę patriotyczną.

Kiedy w 1984 roku harcerz Józef Babiel, Józef Grochowski z PTTK, Ewa Fabiszewska (obecnie Szleszyńska) i inni pojawili się z kwestarskimi puszkami na zabytkowym cmentarzu w Łomży, musieli wyjaśniać dlaczego proszą o datki. A jednak - mimo, że były lata przerw w zbiórkach - zbudowali jedną z najpiękniejszych łomżyńskich tradycji. Dlatego teraz już nic wyjaśniać nie trzeba - wystarczy wdzięczności i proste: "Dziękujemy".

„Naród bez pamięci nie ma prawa do przyszłości ani do bytu teraźniejszego" – słowa marszałka Józefa Piłsudskiego przyjęła Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Łomży jako motto swego udziału w akcji Ministerstwa Edukacji Narodowej „Szkoła pamięta”. Placówka od lat aktywnie uczy patriotyzmu i pamięci o bohaterach.

Uczniowie klasy IIIc i IIId Szkoły Podstawowej Nr 1 w Łomży włączyli się w akcję Ministerstwa Edukacji Narodowej "Szkoła Pamięta". Dzieci odwiedziły lokalne miejsca pamięci, zgłębiły ich historię, zapaliły znicze na grobach osób zasłużonych i cenionych w naszej społeczności.

Stowarzyszenie „Wizna 1939” przeprowadziło 12 października badania terenowe w Wiźnie, w poszukiwaniu pozostałości II wojny światowej. W ich wyniku natrafiono na szczątki ludzkie (zbiorowy pochówek w leju po bombie) przedwojennych mieszkańców Wizny narodowości żydowskiej oraz łuski od niemieckiej amunicji. To już kolejny etap przeprowadzonych badań, w których potwierdziły się przekazy o zbiorowych, bestialskich mordach na ludności cywilnej, dokonanych przez Niemców w czerwcu 1941 roku - relacjonuje Dariusz Szymanowski, prezes "Wizny 1039".

Pod Pomnikiem Armii Krajowej przy ul. Kilińskiego w Białymstoku żołnierze 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej kwiatami i zniczami uczcili Dzień Polskiego Państwa Podziemnego Była to dla nich podwójna uroczystość, ponieważ w tym dniu obchodzili również Święto Wojsk Obrony Terytorialnej.

W Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Kupiskach odbyła się gala wręczenia nagród laureatom Gminnego Konkursu Plastycznego pt. Ocalić pamięć o wojnie – 80 rocznica wybuchu II wojny światowej. Do trzeciej edycji zgłoszono 171 prac z 6 szkół. Imprezie patronował wójt gminy Łomża Piotr Kłys.

O wybuchu II wojny światowej mieli okazję posłuchać starsi uczniowie z klasy 7 i 8 Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Kupiskach. Placówkę odwiedziła pani Magdalena Dzienis-Todorczuk – specjalista Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku.

Wichry historii krwawo naznaczyły w minionym wieku Nowogród. Hołdem dla bohaterów wojny polsko - bolszewickiej 1920 roku i września 1939 roku były wydarzenia ostatnich dni w pięknej scenerii doliny Narwi.

Nie mieli więcej niż po 20 lat. To powiedziały archeologom i antropologom zachowane zęby. Guziki od amerykańskich mundurów z demobilu powiedziały, że byli ochotnikami. Wiemy też, że kochali Polskę, bo to powiedział czas i okoliczności ich śmierci gdzieś w okolicach Nowogrodu. Nic więcej jednak o nich nie wiemy.

Skromny i powściągliwy wymiar miało łomżyńskie upamiętnienie 75. rocznicy Powstania Warszawskiego.

W czwartek 1 sierpnia przypada 75. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Jak informuje Urząd Miejski w Łomży, o godz. 17:00 na jedną minutę włączone zostaną syreny alarmowe, jako wyraz pamięci i uhonorowania poświęcenia oraz walki Powstańców Warszawskich z 1944 roku.

Słów marszałka Józefa Piłsudskiego o "cudzie nad Narwią", bez którego nie byłoby "cudu nad Wisłą", nie zdołali potwierdzić historycy. Jeżeli nawet twórca niepodległej Polski nie nazwał tak bitwy o Łomżę na przełomie lipca i sierpnia 1920 roku, to i tak nie da się zaprzeczyć faktom: sowiecka armia zatrzymała się na kilka dni nad Narwią nie mogąc pokonać oporu zebranych na fortach w Piątnicy różnych formacji Wojska Polskiego, ochotników i cywilnych mieszkańców Łomży i Ziemi Łomżyńskiej. A marszałek otrzymał trochę czasu i skrzętnie go wykorzystał.