Zabytkowy cmentarz w Łomży - Przeszłość i pamięć - VIDEO

Na przełomie października i listopada każdego roku te słowa dotyczące tradycji i pamięci zyskują specjalne znaczenie. W Łomży jest to także czas zjawiska, które kiedyś było „akcją”, a teraz jest już „instytucją”.

Łomżyński cmentarz przy ul. Kopernika (w części administrowany przez parafię katedralną, a w części przez miasto) to jedna z najważniejszych i najcenniejszych nekropolii północno – wschodniej części Polski. Już ponad 30 lat temu zrodziła się idea uchronienia znajdujących się na niej zabytków przed niszczącym wpływem czasu. Zbiórkę do puszek przeprowadziła po raz pierwszy grupa działaczy PTTK i harcerzy. Był wśród nich Józef Babiel, obecnie wiceprezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej i główny organizator kwest pod hasłem „Ratujemy Łomżyńskie Zabytki Cmentarne”.

- W tym roku do puszek będziemy zbierać pieniądze 1 listopada od 8 rano do zmroku, mniej więcej do 17. Tradycyjnie w kweście wezmą udział przedstawiciele władz miasta, samorządu, wielu instytucji i organizacji, dziennikarze, młodzież – mówi Józef Babiel. - W Dzień Zaduszny, 2 listopada, planujemy raczej tylko wystawienie „stacjonarnych” puszek.

W ubiegłym roku udało się zebrać blisko 49 tysięcy złotych. Pieniądze wykorzystane zostały na prace renowacyjne kolejnych obiektów o szczególnym znaczeniu.

- To jeden z najbardziej charakterystycznych, nagrobków na naszym cmentarzu, swego rodzaju symbol tej nekropolii – Sławomir Zgrzywa z łomżyńskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków wskazuje na grób podpułkownika Jerzego Sawy-Sawickiego, byłego dowódcy 33 Pułku Piechoty, jednego z ulubieńców marszałka Józefa Piłsudskiego. - Był już w przeszłości poddany renowacji, ale uszkodzeniu uległa rzeźba orła i konieczne stało się odnowienie całości.

Piękny kształt odzyskał także nagrobek pisarza epoki romantyzmu, Feliksa Bernatowicza, patrona jednej z łomżyńskich ulic oraz wiele innych. Obiekty metalowe zabiegom fachowców poddawane były w warszawskiej pracowni Stefana Wiśniewskiego, ale już zostały przywiezione i wyeksponowane w komunalnej części cmentarza. Tam także w latach 80. ubiegłego wieku powstało lapidarium gromadzące płyty, krzyże, ogrodzenia z dawnych grobów ewangelickiej i prawosławnej części łomżyńskiej nekropolii.

- Będziemy chcieli obiekty te sukcesywnie odnawiać i znajdować dla nich bardziej godne miejsca – mówi Józef Babiel. - Mamy już trochę odrestaurowanych krzyży żeliwnych. Nie chcemy, by były gdzieś schowane, dlatego możemy je po prostu udostępniać za datek do puszki. Można je ustawić np. przy grobach rodzinnych.

Dla TPZŁ początek listopada to jeszcze jedna ważna data – urodziny Hanki Bielickiej, najsłynniejszej łomżynianki, w tym roku wypadają setne. Tak szczególna rocznica wymagała szczególnego podkreślenia.

- Hanka Bielicka ma w Łomży swoją ławeczkę, postanowiliśmy zatem przygotować łomżyńską ławeczkę, która stanie przy jej grobie na Powązkach w Warszawie – mówi Józef Babiel - wykonana została również przez Stefana Wiśniewskiego i jego pracowników.